Dnia 8 lutego 2025 r. w miejscowości Nowiny (gmina Susiec, powiat tomaszowski) odbyła się uroczystość patriotyczno-religijna upamiętniająca Żołnierza Wyklętego por. Jana Leonowicza ps. „Burta”. Organizatorami uroczystości byli Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, ŚZŻAK O/Z Koło Rejonowe w Suścu, 18. Pułk Przeciwlotniczy w Sitańcu, 25. Batalion Lekkiej Piechoty w Zamościu, 10. DH „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. „Burta” z Suśca, Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna.
W tym roku mija 74. rocznica tragicznej śmierci por. Jana Leonowicza ps. „Burta” – Żołnierza SZP-ZWZ-AK, dowódcy oddziału WiN działającego na terenie samodzielnego Obwodu WiN Tomaszów Lubelski. Porucznik poniósł śmierć 9 lutego 1951 r. w zasadzce zorganizowanej przez UB w okolicach szkoły w Nowinach. Zginął jako jeden z ostatnich dowódców oddziałów leśnych WiN na Lubelszczyźnie, najbardziej zasłużonych i najdłużej walczących żołnierzy antykomunistycznego podziemia w powojennej Polsce. Asystę honorową przy pomniku pełnili żołnierze z Centrum Rozpoznawania i Wsparcia Walki Radioelektronicznej w Zamościu.
Uroczystości upamiętniające bohatera rozpoczęły się w sobotnie przedpołudnie w Nowinach zbiórką pocztów sztandarowych oraz licznie zgromadzonych uczestników pod pomnikiem ku czci por. Jana Leonowicza ps. „Burta”. Sobotnie wydarzenie rozpoczęło się od odśpiewania Hymnu Państwowego Rzeczypospolitej Polskiej. Następnie, w imieniu organizatorów, przybyłych gości powitała harcmistrz Anna Rojek, członek Zarządu ŚZŻAK O/Z. Kolejnym punktem uroczystości były okolicznościowe wystąpienia. Jako pierwszy głos zabrał w imieniu, Prezesa SRL Zamojszczyzna i ŚZŻAK O/Z Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka,por. Andrzej Jaroszyński Wiceprezes ŚZŻAK O/Z, a po nim ks. Stanisław Góra z Lublina. Po wystąpieniach odbyła się wspólna modlitwa w intencji ww. Żołnierza Wyklętego, którą poprowadził ks. Stanisław Góra, po czym przy dźwiękach werbli obecne delegacje złożyły wieńce i kwiaty oraz zapaliły znicze pamięci pod pomnikiem upamiętniającym por. Jana Leonowicza. Następnie hm. Anna Rojek podziękowała współorganizatorom oraz wszystkim osobom, które wsparły organizację uroczystości. Wyrazy wdzięczności skierowała ku przybyłym gościom, mediom, pocztom sztandarowym i licznie zebranym mieszkańcom regionu, którzy byli reprezentantami różnych stron Lubelszczyzny, m.in. Biała Podlaska, Lublin, Chełm, Zamość, Krasnystaw, Miączyn, Komarów. Kończąc wypowiedź zaprosiła obecnych na poczęstunek i harcerskie wydarzenie do harcówki susieckiej „dziesiątki”, gdzie zaplanowana była obietnica zuchowa i harcerskie przyrzeczenie. Część oficjalną patriotycznego wydarzenia przy pomniku zakończyło wspólne zdjęcie.
Spotkanie w harcówce było okazją do rozmów integracyjnych oraz wysłuchania części artystycznej w wykonaniu zuchów i harcerzy 10. DH „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. „Burta” z Suśca, a następnie zebrani goście zostali zaproszeni do uczestniczenia w obietnicy zuchowej i przyrzeczenia harcerskiego. Znaczki zucha miał zaszczyt wręczyć Senator Rzeczypospolitej Polskiej Jerzy Chróścikowski, natomiast harcerskie krzyże mjr Paweł Musiał, por. Andrzej Jaroszyński, por. Wiesław Smyk i ks. Stanisław Góra oraz st. chor. szt. Grzegorz Pawlik. Po ceremonii obietnicy i przyrzeczenia, zuchy i harcerze zaprezentowali się muzycznie z okazji tego święta, szczególnie, że było to w rocznicę śmierci patrona drużyny por. Jana Leonowicza ps. Burta. Było to ważne wydarzenie dla społeczności harcerskiej, gdyż częste przebywanie wśród weteranów i członków rodzin żołnierzy Polski Podziemnej rozbudza w nich ciekawość, poszerza wiedzę, uczy pokory a przede wszystkim kształtuje wychowanie patriotyczne i obywatelskie. A wszystko po to, by godnie przyjmować i realizować testament żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, którzy wspólnie walczyli w Powstaniu Zamojskim, o którym nie wolno nam zapomnieć. Promować etos Armii Krajowej to wyzwanie dla młodego pokolenia, szczególnie w dzisiejszych niespokojnych czasach, gdy inni chcą nam pisać naszą historię według siebie.
W uroczystości obok ww. oraz członków ŚZŻAK O/Z i SRL Zamojszczyzna uczestniczyli zaproszeni goście m.in.: Dowódcę Garnizonu WP Zamość płka Krzysztofa Pietrzaka jednocześnie Dowódcę 18. Pułku Przeciwlotniczego w Sitańcu reprezentował mjr Paweł Musiał, mł. bryg. PSP Piotr Gronowicz – członek Zarządu ŚZŻAK O/Z, Andrzej Rojek – Wicedyrektor Zespołu Szkół Publicznych w Suścu, Marek Franczak – syn sierż. Józefa Franczaka ps. Laluś, Agnieszka Górak – wnuczka Witolda Szarwiło – członka Samoobrony Wołyńskiej, Andrzej Hulanicki – wnuk ppor. Ludwika Rogalskiego ps.„Kanciarz”, Adam Pyś – bratanek Józefa Pysia ps. „Ostry”, st. kpr Piotr Rypina, który reprezentował dowódcę 192. BLP z Poturzyna ppłka Grzegorza Sokołowskiego, st. chor. szt. WP Grzegorz Pawlik – Weteran Misji Zagranicznych i Prezes ZKRPiBWP Koło Nr 1 w Zamościu, Ewa Dudziak i Piotr Lipiński – Przedstawiciele Lubelskiej Grupy Historycznej, Jan Kurek, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koło Obwodu Lubaczów z Horyńca Zdroju, zuchy i harcerze z 10. DH „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. Burta z Suśca, Krzysztof Malec – syn śp. Bronisława Malca żołnierza Armii Krajowej – Prezesa Koła Rejonowego ŚZŻAK. W uroczystości wzięły udział poczty sztandarowe ŚZŻAK O/Z z Kół Rejonowych z Komarowa, Starego Zamościa, Zwierzyńca i Suśca. Koło Rejonowe ŚZŻAK O/Z w Komarowie reprezentowali: Józef Mazur, Bronisław Greszata, Henryk Ożga, Marek Małys oraz Piotr Mazur. Koło Rejonowe ŚZŻAK O/Z w Zwierzyńcu reprezentowali: Stanisław Kowalczyk, Krzysztof Guz i Mateusz Dziura. Koło Rejonowe ŚZŻAK O/Z ze Starego Zamościa reprezentował Prezes Koła por. Wiesław Smyk i Marcin Schab.
Serdecznie dziękujemy za liczny udział w uroczystości i wspólne upamiętnienie 74. rocznicy śmierci Żołnierza Niezłomnego por. Jana Leonowicza ps. „Burta”. Dziękujemy także za obecność mediom oraz członkom Koła Rejonowego AK Susiec, którzy wraz z rodzicami zuchów i harcerzy susieckiej „dziesiątki” przygotowali poczęstunek.
Chwała i cześć Bohaterom!
